گروه اقتصادی خبرگزاری فارس؛ آژانس توسعه فرانسه (AFD) فعالیت رسمی خود در اردن را از سال ۲۰۰۶ آغاز کرده و در دو دهه اخیر به یکی از مهم‌ترین شرکای توسعه‌ای دولت اردن بدل شده است. آژانس توسعه فرانسه در دوره ۲۰۱۹–۲۰۲۲ حدود ۵۵۵ میلیون یورو هزینه مالی داشته است. تمرکز این اقدامات بر اصلاحات نهادی، مدیریت آب، تساوی جنسیتی و تقویت خدمات عمومی با وام‌های بلندمدت و کمک‌های فنی بوده است. سه پروژه کلیدی
پروژه پایش کیفیت هوا و تحول شهری
یکی از پروژه‌های AFD، توسعه سامانه ملی پایش کیفیت هوا و ایجاد نقشه اقدام برای کاهش آلودگی در شهرهایی مانند امان و منطقه صنعتی هاشمیه است. این طرح با هدف نظارت محیط‌زیستی دقیق و تدوین سیاست‌های شهری مرتبط اجرا شده است و نشان‌دهنده ورود AFD به موضوعات محیط‌زیستی و شهرسازی پایدار است.
پروژه کارآمدسازی بخش آب
در نوامبر ۲۰۲۳، قراردادی به ارزش ۴۶ میلیون یورو برای اجرای پروژه افزایش راندمان سیستم آب به امضای وزارت برنامه‌ریزی و AFD رسید. هدف آن کاهش تلفات آب، بازسازی زیرساخت‌ها، ارتقاء شبکه‌های توزیع و بهبود بهره‌وری انرژی در نظام آبرسانی است این پروژه بخشی از اولویت آب در چارچوب بحران آبی اردن است.
ابتکار TANMYEH برای آموزش مهارت‌های فنی‌وحرفه‌ای
به‌عنوان پروژه‌ای آموزشی با هدف اشتغال‌زایی، TANMYEH از سال ۲۰۱۸ کلید خورد و مبلغ ۳ میلیون یورو تامین مالی شده است. این طرح خدماتی شامل آموزش حرفه‌ای در حوزه‌های گردشگری، تولید و خدمات برای جوانان آسیب‌پذیر را عرضه می‌کند و زمینه اشتغال آنها را در بازار کار محلی فراهم می‌سازد.
چرا مالیات‌دهندگان فرانسوی در اردن سرمایه‌گذاری می‌کنند
نفوذ نرم و تصویر مثبت
فرانسه با تمرکز بر پروژه‌هایی مانند حکمرانی، مدرن‌سازی اداری، توانمندسازی زنان و مدیریت آب، تلاش دارد تصویری از خود به‌عنوان شریک توسعه‌ای قابل اتکا ایجاد کند. این حمایت‌ها نفوذ فرهنگی و سیاسی را با اتکا بر ارائه خدمات اجتماعی وفادارانه به مردم اردن تقویت می‌کند. این رویکرد موجب افزایش نفوذ فرهنگی و سیاسی فرانسه می‌شود و به‌تدریج به اعتبار پاریس در ذهن مردم و دولت اردن می‌افزاید.
منافع اقتصادی و بازارسازی برای شرکت‌های فرانسوی
با بهبود زیرساخت‌های آب، دادگستری، بودجه و بخش عمومی، بازارهای بالقوه برای شرکت‌های فرانسوی مانند Suez یا Vinci (در پروژه‌های زیربنایی و آب) و شرکت‌های مشاوره‌ای توسعه‌ای ایجاد می‌گردد. بخشی از هزینه‌ها در حوزه بودجه‌ریزی عمومی، فناوری محیط‌زیست و آموزش حرفه‌ای صرف ایجاد شرایط باثبات و زیربنایی می‌شوند که شرکت‌های فرانسوی مانند بتوانند در پروژه‌های انرژی، محیط‌زیست و آموزش مشارکت داشته باشند.
ترویج ارزش‌های غربی
در پسِ ظاهر توسعه‌محور پروژه‌های AFD، یکی از اهداف کلیدی ترویج تدریجی ارزش‌های فرهنگی و سیاسی غربی همچون حقوق بشر، برابری جنسیتی، آزادی‌های فردی و سکولاریسم است. این پروژه‌ها از طریق آموزش، حمایت از سازمان‌های غیردولتی و اصلاحات نهادی، بستری فراهم می‌کنند که با هنجارهای فرهنگی غرب همسو است. چنین رویکردی نه‌تنها باعث نفوذ نرم فرانسه می‌شود، بلکه زمینه‌ساز تغییرات بلندمدت اجتماعی به نفع منافع ژئوپولیتیکی غرب در منطقه است.
ثبات سیاسی اردن و امنیت رژیم صهیونیستی
اردن همسایه رژیم صهیونیستی و نقش کلیدی در تامین امنیت رژیم در منطقه دارد. فرانسه با تقویت نهادها و خدمات عمومی اردن، به ثبات سیاسی این کشور کمک می‌کند. ثباتی که به‌نوبه خود برای امنیت رژیم اسرائیل اهمیت دارد و جایگاه اردن به عنوان متحد منطقه‌ای کشورهای غربی تقویت می‌شود.
موازنه نفوذ قدرت‌های دیگر
در سرمایه‌گذاری‌های توسعه‌ای اردن کشورهای آمریکا، حاشیه خلیج فارس و چین حضور دارند. فرانسه با حضور از طریق AFD موازنه‌ای ایجاد می‌کند و نفوذ چین یا آمریکا را تضعیف کرده و خود را به‌عنوان گزینه‌ای فرهنگی و سیاسی قابل‌توجه معرفی می‌نماید.بنابراین حمایت AFD از اردن در قالب پروژه‌های اداری، زیرساختی و اجتماعی، فراتر از کمک انسانی صرف است و در بطن آن تصویری از فرانسه به‌عنوان بازیگر مؤثر توسعه‌ای دنبال می‌شود. این کمک‌ها زمینه‌ساز نفوذ نرم، تثبیت ثبات در همسایگی با اسرائیل، ایجاد بازار برای شرکت‌های فرانسوی و نمایش فرانسه به‌عنوان شریک راهبردی منطقه‌ای است. تحلیل دقیق این فعالیت‌ها نشان می‌دهد که پاریس با استفاده از منابع مالی دولتی و کمک بخش خصوصی برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیک و بلندمدت خود در غرب آسیا استفاده می‌کند.
